…ამ სახლის ათეულობით ფოტო არსებობს, და ზოგჯერ ვათვალიერებ ხოლმე. აი აქ შეშლილი ემელიანი ცხოვრობდა. ეს იოსიკას ფანჯარაა…
1. ნიუ იორკი მხოლოდ მას შემდეგ შეიძლება მართლა შეიყვარო, როცა თქვენი შინაგანი “ოპტიკა” ისეა განწყობილი, დაჟანგული ლითონის, მინისა და ბეტონის გროვები, ხალხი და მეტროს უსასრულო ხაზები სიმახინჯედ უკვე აღარ გეჩვენება. ქალაქი-მონსტრი ჯერ მოგიშინაურებს, თავისიანად გაქცევს, საიდუმლოებებს გაზიარებს, მერე კი, როცა ამას სულ არ ელოდები – წარმოუდგენელ სილამაზეს გადაგიშლის…
2. “ყინვაღა გვაკლდა ნოემბერში! ნახე, რა თოვლი მოვიდა ბაფალოში? წარმოიდგინე ასეთ ამინდში ჯეტს-ბილსის თამაში… იანვარში რაღას უნდა ველოდოთ?.. დღეს ეს სვიტერი რომ არ მცმოდა, გავიყინებოდი! სხვათა შორის, ასპროცენტიანი შალია! გესმის ჩემი? ცოტა დამაგვიანდება, სახლში მინდა შევირბინო, გამოვიცვლი, ქურთუკს ჩავიცვამ. ეს თუთიყუშები რაღას აკეთებენ ასეთ სიცივეში? გრინვუდის სასაფლაოდან მოფრენილან. მზეზე თბებიან…”
3. ბროდვეიზე ვსეირნობ. ცივა. მზიანი, სასიამოვნო დღეა.
სურათებს ვიღებ და ნაცნობ სოხუმელ ბერძნებს ვიხსენებ:
ალექსანდრიდი
კარაკასიდი
გრამატიკოპულო
ელჩიდი
პარხარიდი.
კიდევ ვინ იყო? თანდათან მავიწყდება…
4. გუშინ ხაჯიმბამ ხელი მოაწერა აფხაზეთის სრულ კაპიტულაციას. ეს სუვერენიტეტსა და ქვეყნის შექმნის კურსზე უარს ნიშნავს. სევდა შემომაწვა… გამახსენდა ჩემი სახლი სოხუმში, რომელსაც ამის შემდეგ ნამდვილად ვეღარ ვნახავ. მაინც რა სახლი იყო!.. ვიცვლებოდი მე, ჩემი მეზობლები, ნათესავები, ვიღაც კვდებოდა, ვიღაც პრესტიჟულ ინსტიტუტში ეწყობოდა, ვიღაცას ციხეში სვამდნენ. იცვლებოდა ყველაფერი, გარდა სახლისა, რომელშიც ვცხოვრობდი. ამაში თავად დარწმუნდებით, თუ დაათვალიერებთ ფოტოებს – რომლებზეც დრო წინ მიიწევს (სხვანაირად მოძრაობა ხომ არ შეუძლია…) – შავ-თეთრებსა თუ ფერადს.
1949 წელს გერმანელი ტყვეების მიერ აშენებული ეს სახლი ქალაქკომის შენობასთან ერთად გამოსახულია აფხაზეთის ხედებიანი სადღესასწაულო ღია ბარათების ლამის ყველა ნაკრებზე. სტალინური კლასიციზმის ნიმუშია. კაპიტალური შენობა. თითქოს სამუდამო.
გამიმართლა, რომ ამ სახლის ათეულობით ფოტო არსებობს, და ზოგჯერ ვათვალიერებ ხოლმე. აი აქ შეშლილი ემელიანი ცხოვრობდა. ეს იოსიკას ფანჯარაა. ამ აივნიდან სულ იყურებოდა გოგი ბაღათურია – ტანმოვარჯიშე, რომელიც მერე “აეროფლოტის” პილოტი გახდა. მესამე სართულზე ექიმ ჩახალაშვილის ოჯახი ცხოვრობდა, მის გვერდით კი – იდუმალი გაბუნია, რომელიც ჩესტერტონის პერსონაჟებს ჰგავდა. ზემოთ, სახურავქვეშ, ფასადს გვირგვინივით ადგა ნეონის წარწერა: “გიყვარდეთ წიგნი – ცოდნის წყარო”. მახსენდება დიდი სხვენი. მტრედები. სოხუმის ზეცა… მოვერცხლისფრო ზღვა, რომელსაც თრთოლვით გავყურებდი. სხვა ფანჯრიდან თუ გაიხედავდი, მტრედის გამხმარ სკორეზე გაივლიდი, სხვენის საპირისპირო მხარეს დაინახავდი ეზოს, მხატვარ არქანიას თავისი სახელოსნოს ღია კარში, ბადმინტონის მოთამაშეებს შესვენების დროს, თოკებზე მოფრიალე თეთრეულს, მაღაზია “მაგნოლიის” თანამშრომლებს, ჟორას, ნანულის… ნეტავ, სად არის ახლა ჟორა? ჩვენი სახლი კი ძველებურად დგას ლენინის ქუჩისა და მშვიდობის გამზირის გადაკვეთაზე. საინტერესოა, წარწერა: “გიყვარდეთ წიგნი – ცოდნის წყარო” თუ შემორჩა იქაურობას?..
5. ეს ნიუ იორკის შესანიშნავი წიგნების მაღაზია “Housing Works”-ა. ყველა წიგნი, რომელიც აქ იყიდება, მოქალაქეების დოტაციაა. გამყიდველები და პერსონალი მოხალისეები არიან. წიგნების გაყიდვიდან შემოსული მოგება შიდსით დაავადებულთა დახმარებას ხმარდება…
ა). ჩემი საყვარელი წიგნების მაღაზია – “The Community Bookstore” ბრუკლინში, Court Street-ზე მდებარეობს. რა თქმა უნდა, საეჭვოდ გამოიყურება…
6. წვიმის ხმაური მაღვიძებს. ფანჯარაში ვიხედები. ბნელა. ლამისაა ცა ჩამოიქცეს. ერთი ხუმრობა მახსენდება ფრან ლეიბოვიცის წიგნიდან “Metropolitan Life”: “მინდა, რომ შუადღისას, სამის ნახევარზე ფრანგი კინოვარსკვლავის ჩურჩულმა გამაღვიძოს: “თუ გინდა, რომ მიასწრო შვეციაში ნობელის პრემიის გადაცემას – ლიტერატურის დარგში, მაშინ დროა, ზარი დარეკო, რომ სასწრაფოდ საუზმე მოგვიტანონ.” ვერ გეტყვით, რომელი ფრანგი კინოვარსკვლავი ჰყავდა მხედველობაში ქალბატონ ლეიბოვიცს… მისი სექსუალური ცხოვრება გამოცანაა. და საინტერესოა, რა უფრო სასიამოვნოა – მსახიობებთან ერთად გაღვიძება თუ “ნობელის” მიღება ლიტერატურაში?
7. ზარმაცი კვირადღე. გინკოს ფოთლების ყვითელი ხალიჩა აფენია ბრუკლინის პროსპექტ პარკს. შემოდგომაა ნიუ იორკში. შეჩერდი, წამო!..
8. თვითონ ღმერთს უბრძანებია, ნიუ იორკში დღეში რამდენიმე საათი უნდა იხეტიალოო. ზაფხულის განმავლობაში რამდენიმე წყვილ ფეხსაცმელს ვცვეთ. შემოდგომაზე, როცა ჩემს კედებს – “Converse” ვყრი, განსაკუთრებით სენტიმენტალური ვარ – “მშვიდობით, საყვარლებო!”.
მებრალება ისინი, ვინც ამ ქალაქში მანქანით მოძრაობს. რამდენი ამბავი გამორჩებათ. აი, დღეს პროდუქტების მაღაზიის რიგში ყური მოვკარი სიყვარულის, სიძულვილის, ეჭვიანობისა და განშორების სენტიმენტალურ ისტორიას. განსაკუთრებით შემძრა დასასრულმა: “ის? ის კი, ძუკნა, საცხოვრებლად ჰარლემში გადავიდა!”. იოგურტის და თხილის ფული რომ გადავიხადე, ერთმანეთს შეხვდა ჩემი და იმ გოგონას მზერა, რომლისგანაც ვიღაც ჰარლემში გაიქცა. მან იცოდა, რომ მე ამ “ბრუკლინური სიყვარულის” ყველა პერიპეტია მოვისმინე, მაგრამ მაინც გამიღიმა. მეც გავუღიმე. კარგი გოგონა იყო…
9. ნიკოლაი გუმილიოვს ვკითხულობ. მისი პოეზიის განზრახ ეგზოტიკურობის მიუხედავად ( “Юдифь”, “Фра Беато Анджелико”, “Путешествие в Китай”, “Воин Агамемнона”), ეს სტრიქონები საოცრად უხდება გაყინულ ნიუ იორკს:
“Я знаю, что деревьям, а не нам
Дано величье совершенной жизни:
На ласковой земле, сестре звездам,
Мы – на чужбине, а они – в отчизне…”.
ავტორი: ლადო ფოჩხუა
წყარო:24saati.ge
